Srbija na današnji dan 9 septembar

Joakim (Aćim) Vujić, srpski književnik :: Mihailo Valtrović arhitekta :: Prvi međunarodni noćni let u istoriji svetskog vazduhoplovstva: Pariz-Beč-Budimpešta-Pančevo-Bukurešt-Carigrad :: Mladen Markov, književnik :: potonuo brod "Niš" :: Ratni zločin u Medačkom džepu :: bombardovanja Republike Srpske :: Predrag Pepi Laković glimac :: reprezentativci osvojili prvenstvo Evrope u košarci :: Medački džep  :: Na Jelici osvećena prva isposnica ERP u Egzilu

9. septembar kroz istoriju

1772. - Rođen je Joakim (Aćim) Vujić, srpski književnik,  učitelj i pozorišni pisac i prvi organizator pozorišne umetnosti u Srbiji. Prevodio je, glumio, bio reditelj, scenograf, tehničar koji pomera zavesu, štampa plakate.

Putovao je, i u svakom mestu gde su živeli Srbi, Temišvaru, Novom Sadu, Aradu, Segedinu i Pančevu osnivao pozorišne trupe. 

Bio je protivnik jezičke reforme Vuka Stefanovića Karadžića. 

Napisao je "Putešestvija" i 21 dramsko djelo, uključujući "Kreštalicu", "Fernanda i Jariku" i "LJubovnaju zavist čerez jedne cipele"...

U Mađarskom pozorištu u Pešti je 1813. godine prikazao prvu pozorišnu predstavu na srpskom jeziku "Kreštalice" .

Na poziv kneza Miloša odlazi u Kragujevac, gde 1835. godine otvara "Prvi knjaževsko-serbski teatar" i postaje njegov direktor. U ovom dvorskom teatru predstave su igrane samo u prisustvu Miloša Obrenovića. Prvu srpsku profesionalnu teatarsku družinu "Leteće diletantsko pozorište" Vujić je osnovao u Novom Sadu 1838. godine. Narodno pozorište u Kragujevcu nosi njegovo ime, kao i susreti profesionalnih pozorišta Srbije.

Srbija na današnji dan 8. septembar

Kralj Dušan Stefan Nemanjić :: episkop Visarion Pavlović :: Jovan Hadžić pisac ::  Dimitrije Stamenković ::  Karolj Ač književnik :: Želimir Žilnik, filmski reditelj :: FSL :: Republiku Srpsku i Muslimansko-Hrvatsks Federacija :: Studentski pokret Otpor ::Miodrag Vartabedijan Varta, akademski slikar

8. septembar kroz istoriju

1331. - Krunisan je srpski kralj Dušan Stefan Nemanjić (Zeta, oko 1308 — 20.12.1355).

Srpskog velmožu Dušana Stefana Nemanjića, sina kralja Stefana Dečanskog, arhiepiskop Danilo Drugi krunisao na državnom saboru u gradu Svrčin /u južnom delu Kosova/ u 23. godini života za kralja Srbije. 

Stefan Uroš IV Dušan — najmoćniji vladar iz srpske dinastije Nemanjića i prvi srpski car.

Za kralja krunisan 8. septembar 1331. godine u Svrčinu, za cara 16. april 1346. u Skoplju .

Za vladavine kralja, a potom cara Dušana, srpska srednjovekovna država dostiže svoj zenit: teritorijalno, ovaj potomak Stefana Nemanje bejaše osvojio "dve trećine Balaknskog poluostrva", "devet desetina vizantijskog carstva". U XIV veku, piše S. Ransimen, "car Stefan Dušan bio je možda najmoćniji vladalac u Evropi": pošto bejaše zauzeo Epir, Tesaliju, Etoliju i Akarnaniju, njegova država prostirala se "od Dunava do Korintskog zaliva, i od Jadrana do Jegejskog mora" (G. Ostrogorski). 

Vizantiji bejahu preostali jedino Trakija, skoro opustela i izmučena dugogodišnjim ratom, Solun i Carigrad. Poslednjih godina vladavine cara Dušana, njegova osnovna politička želja bila je osvajanje Carigrada. 

Srbija na današnji dan 7. septembar

 Kapetan Koča Anđelković :: narodni tribun  Vasa Pelagić :: Ljiljana Kontić, glumica :: izgradnja hidrocentrale "Đerdap" :: Dragoslav Rančić, novinar :: Međunarodna mirovna konferencija o Jugoslaviji :: Monika Seleš :: Patrijarh Irinej  u sedištu UN-a :: Festival MOMIN KRUG :: Spomen-ploča piscu i slikaru Momi Kaporu

 7. septembar kroz istoriju

1788. - Pogubljen Koča Anđelković (Panjevac, 1755 - Tekija, 07. 09. 1788), kapetan, vođa srpskih dobrovoljaca u  austrijsko- turskom ratu .

Kapetan Koča je prvi u Srbiji počeo borbu protiv turske vlasti, stvorivši slobodnu teritoriju u centralnoj Srbiji prozvanu po njemu Kočina krajina, koja je trajala od decembra 1787. do septembra 1788. godine.

Kako ocenjuju istoričari, iako je kratko trajala, ostavila je dubok trag na svest srpskog naroda i dala nadu za oslobođenje od turskog ropstva.

Koča bio kapetan austrijske vojske u austrijsko-turskom ratu, a Kočina krajina "ima izuzetan značaj ne samo u istoriji srpskog naroda, već i u evropskoj istoriji novog veka".

Kočina krajina bila je sastavni deo mnogo šireg evropskog sukoba, nego što se zna u našoj javnosti. To je, zapravo, bio sve evropski rat koji je trajao od 1778. do 1792. godine. U tom ratu učestovale su Velika Britanija, Danska, Švedska, Rusija, Austrija i Turska.

Glavne borbe Srba - dobrovoljaca i Turaka vodile na širokom području od Dunava do severnih granica Niške nahije.

Srbija na današnji dan: 5. septembar

Toma Vučić Perišić : : Jovan Ristić :: Srpska crtačka i slikarska škola :: Jevrem Grujić :: Prvi kongres srpskih lekara i prirodnjaka : :Vladan Radovanović :: Neutralnost Jugoslavije  :: Nikola Kojo :: Zaida Krimšamhalov

5. spetembar kroz istoriju

1842. - “Narodni predvoditelj” Toma Vučić Perišić stigao je pre u Kragujevac i 4. septembra na Metinom brdu razbio kneževu vojsku .

Toma Vučić Perišić (Barič, 1787/1788 — Beograd, 1859) učesnik  Prvog i Drugog srpskog ustanka, vojvoda, političar i pristalica politike Kneza Miloša za vreme Đakove 1825. i Miletine bune 1835. godine, a potom žestoki protivnik iste i ustavobranitelj. 

Ustav iz 1838. godine, kao i izvesni zakoni doneti tada, prouzrokovali su nemire u Kneževini. 

Ustavobraniteljska opozicija je u prvoj polovini 1839. godine toliko ojačala da je knez Miloš potražio rešenje radi njenog kršenja u podizanju tzv. Jovanove bune. Loše pripremljenu i još gore vođenu, ustavobranitelji su uspeli lako da je uguše, a njihov predvodnik Toma Vučić-Perišić je u Kragujevcu sakupio predstavnike 12 okruga (među njima i užičkog) i izvršio “izbor” narodnih poslanika za predstojeću skupštinu. 

Srbija na današnji dan: 1. septembar

:: Ilarion Ruvarac ::  Udruženje pravoslavnih sveštenika :: Politika, Vladislav F. Ribnikar :: OFK Beograd :: Mihajlo Mitrović :: Miodrag-Mile Bogdanović :: Zakon o administrativnoj podeli Srbije :: Prva konferencija šefova država i vlada nesvrstanih zemalja :: Marakana :: JAT  :: Svetsko prvenstvo u kajaku i kanuu na mirnim vodama u Kazanju

1. septembar kroz istoriju 

1832. - Rođen je srpski istoričar i sveštenik Ilarion Ruvarac  (Sremska Mitrovica, 1.9.1832 - manastir Grgeteg, 8.8.1905), osnivač srpske kritičke istorijske škole, član Srpske kraljevske akademije.

Obavio je pionirski posao kritičkog istorijskog istraživanja, suzbijajući nenaučne postupke u proučavanju srpske istorije.

Bio je profesor i rektor Bogoslovije u Sremskim Karlovcima, a od 1882. arhimandrit fruškogorskog manastira Grgeteg.

Godine 1888. Srpska kraljevska akademija ga proglašava za jednog od prvih redovnih članova, a pre toga to je učinilo i Srpsko učeno društvo, preteča Srpske kraljevske akademije 1869.godine.Ovaj čin je predstavljao počast, ne samo za Ruvarca, već za celokupni srpski narod.

Iako je bio često osporavan i zbog svog nepokolebljivog stava zapadao u velike neprilike, Ruvarac je dobijao mnoga priznanja, tako je 2004. godine uvršten u spisak 100 najznamenitijih Srba.

Žitije (život) Svetog Save Srpskog Arhiepiskopa i prosvetitelja

Sveti Sava [Saint Sava] Arhiepiskop i prosvetitelj srpski

RASTISLAV RASTKO NEMANJIĆ 

S V E T I  S A V A

Iznad istorije ratova i država koju stvaraju moćne vojskovođe, u kojoj se pokazuju do mita neustrašivi junaci, stoji istorija ljudske borbe da se čovek, ljudi i narodi što više uzdignu, to jest, istorija ljudskog mira i pregnuća. To je istorija ljudske civilizacije, ta čudesna brojanica kultura naroda. Tu istoriju stvaraju oni koji su umom i duhom najmoćniji. Među njima se, opet, izdvajaju junaci vekova i naroda.

U ukupnoj istoriji srpske kulture posebno se izdvajaju dve ličnosti, dva velika stožera — Sava Nemanjić i Vuk Karadžić. Sava Nemanjić je utemeljitelj duhovne istorije Srba, a Vuk Karadžić obnovitelj.

Narodne melodije s Kosova i Metohije, MIODRAG A. VASILJEVIĆ

Vasiljeviću je bilo jasno da je na Kosovu i Metohiji u toku ne samo izgon Srba i Crnogoraca, vec i temeljno uništavanje svedočanstava srpske duhovnosti, tragova srpskog življenja.

Po prirodnoj logici stvari, kada bi makoji narod u Evropi ili u bilo kojem delu sveta imao u svojoj kulturnoj istoriji jednog Miodraga A. Vasiljevića davno bi štampao i preštampao njegova sabrana dela. 

Svakojako, ne bi dopustio da u fono-arhivu Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu čame neobjavljeni Vasiljavićevi rukopisi i tonalni zapisi (Centralna i Zapadna Srbija na primer!), notni zapisi i beleške sa različitih terena i putovanja, mnoštvo snimljenih magnetofonskih traka. Rukopisna i zvučna ostavština etnomuzikografa Miodraga A. Vasiljevića do danas nije arhivski obrađena, nije sređena niti sistematizovana. 

Neka na me ja na cast!

Ako jednom narodu nije stalo do vlastitog identiteta, do lične prepoznatljivosti, ako je narod olako spreman da žrtvuje nacionalno muzičko biće — njemu nema nacionalnog opstanka. On ga, štaviše, i ne zaslužuje!

Prof. dr Nenad Ljubinković 

 Miodrag A. Vasiljević

Povodom knjige Miodraga A. Vasiljevića
Narodne melodije s Kosova i Metohije

Velikani Srpske muzike: Dragiša Nedović

Tekstopisac i kompozitor Dragiša Nedović, rođen je 20. jula 1916. godine u Kragujevcu, 

gde je živeo i radio sve do svoje smrti, 31. januara 1966. godine.

Tekstopisac i kompozitor Dragiša Nedović

Počeo je da stvara još kao dete, čim je naučio da piše.

Njegovi roditelji, otac Andrija i majka Gina, imali su devetoro dece — pet sinova i četiri ćerke, ali su dva sina i jedna ćerka umrli vrlo rano. Tri ćerke Verka, Nada i Milica bile su udate u Beogradu, gde su živele sa svojim porodicama sve do kraja života. Sahranjene su u Beogradu u svojim porodičnim grobnicama.

Tri sina Dragiša, Dragoljub i Lazar, ostali su u Kragujevcu. Tu su živeli, radili, umrli i sva trojica su sahranjena u zajedničkoj porodičnoj grobnici na gradskom groblju u Kragujevcu. Karakteristično je da su svi umrli relativno mladi i da niko od njih nije doživeo duboku starost.

Dragišini roditelji su bili slabijeg imovnog stanja, pa je on, sa navršenih 16 godina, odlučio 1932. godine da krene pešice iz Kragujevca na put, da bi, kako je on govorio, "narod čuo njegovu muziku", noseći sa sobom "samo jednu staru, skršenu gitaru".

Putujući kroz Srbiju, nastaju njegove pesme:

"Teško mi je Šumadiju ostaviti",

"To je moja Šumadija",

"Siromah sam druže" i druge.

Ova poslednja je, na neki način, autobiografska i odslikava njegov životni put.

Narod sa oduševljenjem prihvata nove pesme.
                                          "Stani stani Ibar vodo" Autor: Dragiša Nedović 

                                                       Izvodi: Predrag Cune Gojkovic 

History of Serbia: The Code of Tsar Dushan

Stephen Urosh IV Dushan the King of Serbia and Emperor of the Serbs and Greeks
Icon of Tsar Dushan — Lesnovo 1349 

Stephen Uroš IV Dušan (Serbian: Стефан Урош IV Душан, and Emperor of the Serbs and Greekspronounced [stêfaːn ûroʃ tʃětʋr̩ːtiː dǔʃan]), commonly known as Stephen Dušan and Dušan the Mighty (Душан Силни; c. 1308 – 20 December 1355), was the King of Serbia (from 8 September 1331)  (from 16 April 1346) until his death on 20 December 1355. Dušan managed to conquer a large part of Southeast Europe, becoming one of the most powerful monarchs in his time. He enacted the constitution of the Serbian Empire in Dušan's Code, one of, if not the most important work of medieval Serbia. Dušan promoted the Serbian Church from an Archbishopric to a Patriarchate, finished the construction of the Visoki Dečani-monastery (UNESCO item), and founded the Saint Archangels Monastery, among others. Under his rule Serbia reached its territorial, economical, political and cultural peak.

His death in 1355 is seen as the end of resistance towards the advancing Ottoman Empire, and the subsequent fall of the Eastern Orthodox Church in the region.^[1] His Crown is presently kept at the Cetinje Monastery, in Montenegro.

Sorce:Wikipedia

Manuscript of Dushan's Code

The Code of Serbian Tsar Stephan Dushan

THE LAW OF THE TRUE-BELIEVING TSAR STEPHAN. IN THE YEAR 6857, INDICTION 2, AT THE FEAST OF THE ASCENSION OF OUR LORD, ON THE 21ST DAY OF THE MONTH OF MAY.